Azbest w budynkach

Azbest w budynkach
Seria: Prace Naukowe Instytutu Techniki Budowlanej. Monografie

rok wydania: 2017
ilość stron: 318
ISBN: 978-83-249-8477-0

Opis
Praca składa się z trzech części, w których omówiono miejsca występowania wyrobów zawierających azbest w obiektach budowlanych, ocenę zagrożeń, jakie one powodują w przypadku eksploatacji i usuwania oraz praktyczne zalecenia dotyczące usuwania wyrobów zewnętrznych. Autor postawił następujące tezy w swej pracy:
Wyroby i budynki z azbestem powinny być charakteryzowane przez wielkość mierzalnego zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłów respirabilnych azbestu, uwalnianych do wnętrza budynku.
Wyroby zwierające azbest użyte w budownictwie ogólnym są bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane niż wynika to z raportów gromadzonych w bazie azbestowej, w której uwzględniono głównie wyroby najbardziej typowe, łatwo rozpoznawalne, znajdujące się na zewnątrz budynków (w elewacji i pokryciach dachowych).
Ocena wyrobów z azbestem, przedstawiana w formularzach „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” (w skrócie „Ocena”), przygotowywana bez wiedzy eksperckiej, jest mało przydatna do realnego kwalifikowania zagrożenia użytkowników (punktacje „Oceny” i stopień pilności działań naprawczych często nie odzwierciedlają realnego zagrożenia). Wpływa to na zbyt pochopne decyzje o usunięciu wyrobów, które nierzadko prowadzone są w sposób pobieżny, bez należytego przygotowania budynku i wykonawców.
W odniesieniu do wyrobów widocznych kwalifikacje „Oceny” są uznaniowe, ich poprawność zależna jest od kompetencji wykonującego oględziny i przygotowującego formularz. W odniesieniu do wyrobów zasłoniętych, niedostępnych do oględzin, takich jak płyty azbestowo-cementowe wewnątrz ścian warstwowych, nie są one wiarygodne i wymagałyby weryfikacji przez wykonanie odkrywek lub/i badań powietrza do stwierdzenia wykluczenia obecności pyłu azbestu w powietrzu wewnętrznym.
Wyniki „Oceny” mogą znacząco odbiegać od stwierdzanego w badaniach stężenia pyłów azbestu w powietrzu, stanowiącego realne zagrożenie zdrowotne dla użytkowników obiektów. Istnieje więc potrzeba weryfikacji „Oceny” i wdrażania do stosowania wynikających z nich zaleceń – o ile są one poprawnie przygotowane i potwierdzone wynikami badań powietrza.
Zachodzi potrzeba prawidłowej oceny zagrożenia i dopasowania do niego planów eliminacji azbestu oraz zasad kontroli specjalistycznych prac usuwania azbestu z budynków.


Spis treści
Streszczenie / 5
Summary / 9
1. Wstęp / 13
1.1. Wprowadzenie do problematyki / 13
1.2. Informacje ogólne o azbeście, wyrobach zawierających azbest i powstającym zagrożeniu / 16
1.3. Trudności związane z usuwaniem azbestu / 23
1.4. Terminologia / 29

CZĘŚĆ I. WYROBY I BUDYNKI ZAWIERAJĄCE AZBEST / 35
1. Funkcje użytkowe wyrobów zawierających azbest / 37
2. Klasyfikacje wyrobów zawierających azbest / 51
2.1. Zasady klasyfikacji / 51
2.2. Podział wyrobów ze względu na odporność na mechaniczne uszkodzenia / 51
2.3. Podział wyrobów ze względu na ryzyko emisji pyłów / 56
2.4. Podział wyrobów według nazewnictwa stosowanego w aktach prawnych / 65
3. Wyroby zastosowane na zewnątrz i wewnątrz budynków / 67
3.1. Lokalizacja wyrobów a poziomy zagrożenia pyłem azbestowym / 67
3.2. Miejsca zastosowań wyrobów z azbestem w budynkach / 71
3.3. Elementy budynków, w których zastosowano wyroby zawierające azbest / 72
3.4. Przykłady budynków zawierających wyroby z azbestem / 90
4. Obiekty przemysłowe / 121
4.1. Zagadnienia wstępne / 121
4.2. Zanieczyszczenie powietrza w wybranych zakładach przemysłowych / 129
Bibliografia / 135

CZĘŚĆ II. OCENA I KONTROLA ZAGROŻENIA PYŁEM AZBESTOWYM / 139
1. Wielkość narażenia a zagrożenie zdrowia / 141
2. Kontrolowanie zagrożenia pyłem azbestowym / 145
3. Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest / 151
3.1. Zagadnienia wstępne / 151
3.2. Przygotowanie formularza „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” / 152
3.3. Poziomy zanieczyszczenia pyłem azbestowym obiektów budowlanych / 158
4. Podstawy prawne interpretacji pomiarów zanieczyszczenia powietrza pyłem azbestowym / 165
5. Zanieczyszczenie powietrza a „Ocena” wyrobów / 171
6. Klasyfikacja warunków eksploatacyjnych w obiektach ze względu na obecność wyrobów zawierających azbest / 187
6.1. Klasy zagrożeń / 187
6.2. Przykłady wartości zanieczyszczenia powietrza w strefach pracy / 191
7. Wnioski z badań / 225 Bibliografia / 227

CZĘŚĆ III. PRACE NAPRAWCZE I KONSERWACYJNE, DEMONTAŻ WYROBÓW AZBESTOWO-CEMENTOWYCH / 229
1. Wybór i metodyka napraw / 231
2. Demontaż wyrobów zawierających azbest. Zagrożenie dla wykonawców robót / 235
2.1. Ocena narażenia wykonawców robót / 235
2.2. Rodzaje prac związanych z ryzykiem zdrowotnym / 238
3. Usuwanie wyrobów zamontowanych na zewnątrz budynków – propozycja działań / 243
3.1. Informacje wstępne / 243
3.2. Literatura uzupełniająca / 248
3.3. Zalecenia szczegółowe do przygotowania planów prac i planu BIOZ / 250
3.4. Prace wstępne / 253
3.5. Usunięcie, hermetyzacja i magazynowanie płyt / 260
3.6. Odbiór robót / 267
3.7. Ochrona pracowników / 267
3.8. Czynności końcowe / 268
3.9. Kontrola jakości wykonanych prac  /268
Bibliografia / 269

Załącznik 1. Azbest jako minerał / 271
Załącznik 2. Informacja o środkach wgłębnie penetrujących / 283
Załącznik 3. Wybrane rysunki techniczne / 287
Załącznik 4. Informacje o stosowanej w Instytucie Techniki Budowlanej metodzie oznaczania stężenia włókien respirabilnych azbestu / 295
Załącznik 5. Limity zanieczyszczenia powietrza pyłem azbestowym / 299