Metodyka zasilania urządzeń przeciwpożarowych w energię elektryczną oraz dopuszczanie wyrobów budowlanych w ochronie przeciwpożarowej. Zagadnienia wybrane. Vademecum elektro.info

  • Dodaj recenzję:
  • Kod: 4576
  • Producent: Grupa Medium
  • Autor: Julian Wiatr

  • szt.
  • Cena netto: 50,00 zł 54,00 zł

publikacja dostępna jest również w postaci ebooka

Metodyka zasilania urządzeń przeciwpożarowych w energię elektryczną oraz dopuszczanie wyrobów budowlanych w ochronie przeciwpożarowej. Zagadnienia wybrane. Vademecum elektro.info

rok wydania: 2020, wydanie pierwsze
ISSN: 2300-0368
ilość stron: 202
format: 14x21 cm
oprawa: miękka

Zobacz co o publikacji mówi Autor:

 

Spis treści

OD RECENZENTA / 13
OD AUTORA / 15
O AUTORZE / 17

1. PODSTAWY TEORII POŻARÓW / 19
1.1. Opis środowiska pożarowego / 19
1.2. Krzywe symulujące przebieg pożaru / 23
1.3. Statystyki pożarowe za lata 2000–2019 / 28

2. ZASILANIE BUDYNKÓW W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ W WARUNKACH NORMALNYCH A ZASILANIE W CZASIE POŻARU / 32
2.1. Źródła zasilania / 32
2.2. Ochrona przeciwporażeniowa / 56
2.3. Dystrybucja energii elektrycznej w systemach kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 12101-10 / 71
2.4. Zasilanie urządzeń przeciwpożarowych w przypadku awaryjnego zasilania sieci elektroenergetycznej nn przez zespół prądotwórczy / 76
2.4.1. Uproszczony projekt tymczasowego zasilania osiedla mieszkaniowego z wykorzystaniem mobilnego zespołu prądotwórczego / 77

3. PRZECIWPOŻAROWY WYŁĄCZNIK PRĄDU – METODYKA KONSTRUOWANIA / 86
3.1. Podstawy prawne i wymagania techniczne / 86
3.2. Zastosowania praktyczne – projekt układu PWP / 100

4. ZASADY WPROWADZANIA DO OBROTU I STOSOWANIA URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH / 113

5. WYMAGANIA DLA KABLI I PRZEWODÓW DOTYCZĄCE REAKCJI NA OGIEŃ WYNIKAJĄCE Z ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UNII NR 305/2011 Z DNIA 9 MARCA 2011 ROKU (CPR) / 122
5.1. Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych 122
5.2. Charakterystyka wybranych materiałów izolacyjnych stosowanych do budowy przewodów i kabli elektrycznych / 123
5.3. Wymagania stawiane przewodom i kablom elektrycznym w zakresie reakcji na ogień / 126

6. TYMCZASOWE SIECI ELEKTROENERGETYCZNE ZASILANE Z PRZEWOŹNYCH ZESPOŁÓW PRĄDOTWÓRCZYCH / 138
6.1. Podstawy teoretyczne i wymagania techniczne / 138
6.2. Uproszczony projekt zestawu tymczasowej instalacji elektrycznej rozwijanej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej w czasie akcji ratowniczo-gaśniczej / 153

7. LITERATURA / 159

DODATEK 1
Ochrona przeciwporażeniowa w sieci o układzie zasilania IT / 162
DODATEK 2
Zasilacze UPS w układach zasilania urządzeń elektromedycznych / 171
DODATEK 3
Zagrożenia stwarzane przez wyłącznik EPO zasilaczy UPS oraz ich neutralizacja / 184
DODATEK 4
Zabezpieczenia instalacji elektrycznych niskiego napięcia od skutków zwarć łukowych / 198

Od recenzenta

Zasilanie urządzeń elektrycznych w czasie pożaru to zagadnienie, które w równej mierze dotyczy zarówno strażaków, jak i elektryków. Często w praktyce pojawiają się problemy z interpretacją niektórych przepisów zawartych w normach i rozporządzeniach. Recenzowana książka, autorstwa mgr. inż. Juliana Wiatra pt. „Metodyka zasilania urządzeń przeciwpożarowych w energię elektryczną oraz dopuszczanie wyrobów budowlanych w ochronie przeciwpożarowej”, opisuje wybrane zagadnienia, które zdaniem autora wymagają szerszego wyjaśnienia i mają być przydatne strażakom i elektrykom w ich praktyce projektowej. Julian Wiatr jest uznanym autorytetem zarówno w projektowaniu instalacji elektrycznych, jak i ochrony przeciwpożarowej – jest autorem wielu publikacji dotyczących zasilania urządzeń pożarowych, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, oraz współautorem Normy SEP-E 005 Dobór przewodów elektrycznych do zasilania urządzeń, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru.

W recenzowanej książce opisano wybrane zagadnienia, które autor uznał za bardzo przydatne w praktyce. Są to:

  • podstawy teorii pożarów – w rozdziale opisano, czym jest pożar, jak powstaje i jak szybko rośnie temperatura pożaru, która ma duży wpływ na rezystancję przewodów i tym samym ochronę przeciwporażeniową,
  • zasilanie budynków w energię elektryczną w warunkach normalnych a zasilanie w czasie pożaru – w rozdziale tym zamieszczono informacje dotyczące zasilania obiektów z instalacji: fotowoltaicznych, różnych typów akumulatorów i zespołów prądotwórczych oraz możliwość wykorzystania w tych układach wyłączników różnicowoprądowych,
  • przeciwpożarowy wyłącznik prądu – metodyka konstruowania – autor opisał wymagania stawiane PWP oraz zamieścił uproszczony projekt zasilania hali produkcyjnej z przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu, zgodnie z wymaganiami normy PH-HD 60364-5-56:2019-01,
  • zasady wprowadzania do obrotu i stosowania urządzeń przeciwpożarowych,
  • wymagania dla kabli i przewodów dotyczące reakcji na ogień wynikające z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 roku (CPR),
  • tymczasowe sieci elektroenergetyczne zasilane z przewoźnych zespołów prądotwórczych – w rozdziale tym autor przedstawił uproszczony projekt zestawu tymczasowej instalacji elektrycznej rozwijanej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej w czasie akcji ratowniczo-gaśniczej.

Bardzo cennym elementem recenzowanej książki są również dodatki, w których autor zamieścił praktyczne informacje wynikające z jego wieloletniej praktyki projektowej. W załączonych dodatkach znalazły się informacje praktyczne dotyczące:

  • D1 – ochrony przeciwporażeniowej w sieci o układzie zasilania IT,
  • D2 – zasilaczy UPS w układach zasilania urządzeń elektromedycznych,
  • D3 – przeciwpożarowego wyłącznika prądu i zagrożeń stwarzanych przez wyłącznik EPO zasilaczy UPS oraz ich neutralizacji,
  • D4 – zabezpieczenia instalacji elektrycznych niskiego napięcia od skutków zwarć łukowych.

Książka stanowi kompendium wiedzy zarówno dla strażaków, jak i elektryków, które pozwoli zoptymalizować wybrane elementy procesu projektowania instalacji elektrycznych, które muszą pracować w czasie pożaru.

dr inż. Kazimierz Herlender, profesor Politechniki Wrocławskiej

 

Od autora

Pożar powstający w budynku lub innym obiekcie budowlanym wytwarza specyficzne środowisko, znacznie różniące się od warunków środowiskowych występujących w warunkach niepożarowych. Dynamika rozwoju pożaru powoduje, że w płonącym budynku lub innym obiekcie budowlanym szybko wzrasta temperatura do wartości 800°C i większych. W takim środowisku muszą funkcjonować urządzenia wspomagające ewakuację oraz gaszenie pożaru. W tych warunkach wzrasta rezystancja przewodów zasilających powodując problemy ze spełnieniem warunku skutecznej ochrony przeciwporażeniowej, realizowanej przez samoczynne wyłączenie. Rosną również spadki napięcia w przewodach zasilających poddanych działaniu wysokiej temperatury, co wpływa na warunki pracy zasilanych urządzeń. Dla zrozumienia problematyki zasilania należy poznać specyfikę zasilania budynku lub innego obiektu budowlanego oraz warunki pracy źródeł zasilających, których impedancja oprócz temperatury ma znaczący wpływ na warunki ochrony przeciwporażeniowej. W przypadku awarii sieci elektroenergetycznej, która występuje podczas różnych nawałnic pogodowych, sieci elektroenergetyczne zasilane są z generatora przewoźnego zespołu prądotwórczego. Pomimo że taki stan rzeczy jest przejściowy, nie można wykluczyć powstania pożaru przy takich warunkach zasilania obiektu budowlanego w energię elektryczną, kiedy pod napięciem pozostają jedynie wybrane odbiorniki nazywane powszechnie odbiorami komunalnymi. Przy zasilaniu z generatora zespołu prądotwórczego zmieniają się warunki zasilania urządzeń przeciwpożarowych, które muszą zachować pełną gotowość do pracy. W każdym przypadku układ zasilania urządzeń przeciwpożarowych musi charakteryzować się wysoką niezawodnością. Dostępne normy przedmiotowe z tego zakresu zawierają szereg nieścisłości prowadzących w praktyce do powstawania błędów.

W książce zostały opisane zasady zasilania wentylacji pożarowej, określone w normie PN-EN 12101-10:2007 Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła. Część 10: Zasilanie. Osobny rozdział został poświęcony przeciwpożarowemu wyłącznikowi prądu, który wbrew powszechnym opiniom stanowi skomplikowane urządzenie elektryczne i podczas konstruowania wymaga znajomości szeregu zagadnień z zakresu elektrotechniki.

Wiele problemów stwarzają wymagania dotyczące zasad wprowadzania urządzeń przeciwpożarowych do obrotu oraz stawiane kablom i przewodom w zakresie reakcji na ogień, wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 roku (CPR). Wymagania dotyczące tych zagadnień zostały opisane w rozdziale czwartym i piątym. Podczas akcji ratowniczo-gaśniczej bardzo często buduje się tymczasowe linie elektroenergetyczne nn, zasilane z generatora przewoźnego zespołu prądotwórczego. Poziom wiedzy w tym zakresie jest bardzo niski i często prowadzi do powstawania wielu zagrożeń porażeniowych. Wśród użytkowników zespołów prądotwórczych panuje przekonanie, że ich uziemienie przed uruchomieniem jest konieczne ze względów bezpieczeństwa. Należy zauważyć, że działania ratownicze mogą być prowadzone w terenie zaasfaltowanym, zabetonowanym lub zabrukowanym, gdzie pogrążenie uziemienia zespołu prądotwórczego jest niewykonalne. W książce zostało zaprezentowane rozwiązanie przeznaczone do budowy tymczasowych elektroenergetycznych sieci polowych z zastosowaniem układu zasilania IU, który zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa ratownikom oraz nie wymaga uziemienia zespołu prądotwórczego. Uzupełnieniem książki są dodatki, gdzie opisano problematykę ochrony przeciwporażeniowej w sieciach o układzie zasilania IT, wykorzystanie zasilaczy UPS w obiektach służby zdrowia oraz zagrożenia stwarzane przez wyłącznik awaryjny EPO zasilaczy UPS oraz metodykę ich neutralizacji.

Julian Wiatr

O autorze

Ppłk w st. spocz., mgr inż. Julian Wiatr – emerytowany oficer WP, absolwent Wyższej Oficerskiej Szkoły Radiotechnicznej o specjalności radiolokacja naziemna (inż. radiolokacji), Wydziału Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej o specjalności systemy radiolokacyjne (mgr inż. elektronik), Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej o specjalności elektroenergetyka (inż. elektryk) oraz Wydziału Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego Szkoły Głównej Służby Pożarniczej o specjalności bezpieczeństwo pożarowe (mgr inż. bezpieczeństwa pożarowego). Ponadto jest absolwentem studiów podyplomowych o specjalności:

- teoria i technika ochrony przeciwporażeniowej – Politechnika Wrocławska,
- pedagogika szkolnictwa zawodowego – Instytut Badań Edukacyjnych MEN w Warszawie,
- automatyka napędu elektrycznego w energetyce – Politechnika Warszawska,
- bezpieczeństwo budowli – Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie,
- charakterystyka energetyczna budynków, audyt energetyczny – Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie.

Przez wiele lat pracował w Wojskowym Instytucie Informatyki, gdzie zajmował się opracowywaniem projektów zasilania sieci i urządzeń teleinformatycznych oraz opiniowaniem projektów norm. W tym czasie opublikował „Podręcznik projektowania sieci komputerowych” oraz projekt normy wojskowej pt. „Zasilanie sieci komputerowych w warunkach polowych”, współuczestniczył w opracowywaniu ogólnopolskiej instrukcji eksploatacji urządzeń nietrakcyjnych dla potrzeb PKP. Zajmował stanowisko dyrektora Zakładu Produkcji Urządzeń w przedsiębiorstwie Elektromontaż Warszawa SA. Uczestniczył w pracach projektowych Gazociągu Jamalskiego oraz pierwszej polskiej Elektrociepłowni Gazowej „Władysławowo”. Podczas pracy w firmie BPS opracował niezawodny system zasilania obiektów służby zdrowia, który uzyskał pozytywną opinię europejskiego potentata tej branży, firmy Bender.

Przez wiele lat był również nauczycielem w średnich szkołach technicznych, kształcąc młodzież na kierunkach elektrycznych i elektronicznych. Prace dyplomowe, których wykonaniem kierował, niejednokrotnie trafiały na Konkurs Młodych Mistrzów Techniki.

Jest członkiem Stowarzyszenia Polskich Energetyków, gdzie czynnie uczestniczy w pracach Komisji Racjonalizacji Gospodarki Energetycznej w Budownictwie, oraz członkiem Mazowieckiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. Posiada uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami w specjalności elektroinstalacyjnej bez ograniczeń oraz uprawnienia do projektowania i wykonywania systemów sygnalizacji pożaru. Przez szereg lat pracował w Wojskowej Inspekcji Gospodarki Energetycznej w Warszawie, gdzie prowadził kontrole bezpieczeństwa elektrycznego oraz racjonalnej gospodarki energetycznej. Prowadzi szkolenia dla projektantów i wykonawców w zakresie zasilania obiektów budowlanych oraz ochrony przeciwpożarowej. Współpracuje również z Politechniką Wrocławską, gdzie prowadzi wykłady dla słuchaczy podyplomowego studium projektowania instalacji elektrycznych wspomaganych komputerowo. W latach 2010–2016 był wykładowcą w Szkole Głównej Służby Pożarniczej, gdzie prowadził zajęcia z zakresu zasilania obiektów budowlanych w energię elektryczną. W 2007 roku uzyskał tytuł rzeczoznawcy-audytora SPE, a od 2009 roku jest członkiem Komitetu Technicznego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Pożarnictwa ds. bezpieczeństwa pożarowego obiektów energetyki.

W latach 2006–2012 pracował w Wojskowym Biurze Studiów Projektów Budowlanych i Lotniskowych w Warszawie Sp. z o.o., gdzie zajmował stanowisko naczelnego inżyniera. W latach 2013–2015 nadzorował budowę Muzeum Katyńskiego. Obecnie nadzoruje budowę Muzeum Wojska Polskiego.
Od początku istnienia czasopisma „elektro.info” pełnił nieetatowo funkcję redaktora prowadzącego, a od 2010 roku jest redaktorem naczelnym tego miesięcznika. Jest autorem lub współautorem wielu artykułów poświęconych zasilaniu obiektów budowlanych oraz kilku publikacji książkowych z tego zakresu.

Za dotychczasowe osiągnięcia został odznaczony w 2005 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Srebrnym Krzyżem Zasługi, w 2011 medalem za zasługi dla energetyki, przyznawanym przez Ministra Gospodarki, a Minister Obrony Narodowej odznaczył brązowym i srebrnym Medalem za zasługi dla obronności kraju.

Z rąk prezesa Stowarzyszenia Elektryków Polskich otrzymał medal im. Mieczysława Pożaryskiego oraz medal im. Michała Doliwo-Dobrowolskiego. Prezes Oddziału Poznańskiego SEP uhonorował jego osiągnięcia, nadając medal im. Profesora Władysława Węglarza. W 2014 roku Rektor Komendant SGSP w podziękowaniu za dotychczasową współpracę z uczelnią wyróżnił go medalem SGSP. W styczniu 2020 roku z rąk prezesa SEP Piotra Szymczaka odebrał medal SEP im. Kazimierza Szpotańskiego oraz medal im. prof. Pawła Nowackiego. W okresie studiów w WOSR pełnił funkcję kuratora Wydziału Rodzinnego Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze.

Jest współautorem normy N SEP-E 005, która w 2017 roku została przyjęta przez CENELEC oraz implementowana do normy IEC 60364-5-56:2018 oraz jej polskiej wersji PN-HD 60364-5-56-19-01.