Rysunek techniczny w inżynierii chemicznej
rok wydania: 2020
ISBN: 978-83-7814-999-6
stron: 188
oprawa: miękka
Opis
Obecne, drugie wydanie książki (pod zmienionym tytułem), będące efektem kilkudziesięcioletniego doświadczenia autora w przekazywaniu wiedzy z rysunku technicznego zostało uzupełnione i rozszerzone. Znalazły się w nim odpowiedzi na najczęściej zadawane przez studentów pytania. Omówiono rysowanie schematów kinematycznych i rozszerzono dane elementów mechanicznych (śruby, nakrętki). Na przykładowych rysunkach pokazano także inżynierskie i magisterskie projekty studentów. Niektóre zbyt trudne i rzadko spotykane rysunki zostały uproszczone.
Ponieważ rysunek techniczny jest międzynarodowym sposobem porozumiewania się w przemyśle, musi więc być znacznie sformalizowany. Jego zasady są określone w Polskich Normach, zgodnych z normami europejskimi. Normy rozstrzygają wszelkie wątpliwości, ale nie stanowią dobrego materiału do nauki. Autor ma nadzieję, że prezentowany podręcznik oraz podane w nim przykłady rysunków i ich omówienia, uzupełnią te braki.
Spis treści
1. Wstęp / 7
2. Informacje podstawowe / 9
2.1. Rysunek techniczny maszynowy / 9
2.2. Rodzaje i przeznaczenie rysunku technicznego maszynowego / 9
2.3. Normy do rysunku technicznego / 10
2.4. Formaty i orientacja arkuszy / 10
2.5. Tabliczki rysunkowe / 10
2.6. Pismo techniczne / 11
2.7. Podziałka i skala / 11
2.8. Linie rysunkowe / 11
2.8.1. Grubość linii / 11
2.8.2. Rodzaje linii i ich zastosowanie / 12
3. Przedstawianie przedmiotów / 13
3.1. Sposoby przedstawiania przedmiotów / 13
3.2. Układ rzutów / 15
3.2.1. Rzutowanie według pierwszego i trzeciego kąta / 15
3.2.2. Ustawienie przedmiotu względem rzutni / 15
3.3. Rzuty jako widoki i/lub przekroje / 16
3.3.1. Widok przedmiotu / 16
3.3.2. Budowa wewnętrzna przedmiotu – przekroje jedną płaszczyzną / 16
3.3.3. Kreskowanie przekrojów / 17
3.3.4. Oznaczanie przekrojów / 19
3.3.5. Półprzekroje / 20
3.3.6. Przekroje płaszczyznami zmieniającymi kierunek / 21
3.3.7. Elementy sprowadzone do płaszczyzny przekroju / 22
3.3.8. Rzuty cząstkowe / 23
3.3.9. Przedstawianie połówki przedmiotu / 23
3.3.10. Rzuty przerywane i zakończenia cząstkowe / 24
3.3.11. Szczegóły w zwiększonej podziałce / 25
3. 4. Pomocnicze sposoby przedstawiania przedmiotów / 25
3.4.1. Rzuty cząstkowe / 25
3.4.2. Przekroje cząstkowe / 26
3.4.3. Kłady / 27
3.4.4. Przekroje miejscowe / 28
3.4.5. Umieszczenie płaszczyzny przekroju częściowo na zewnątrz przedmiotu / 30
3.4.6. Ciekawe przypadki przekrojów dwiema płaszczyznami równoległymi / 31
3.4.7. Szczególne przypadki rysowania przedmiotów / 31
3.5. Uwagi o rysowaniu linii z długą kreską i z kropką / 32
3.6. Uwagi o przekrojach i przenikaniu brył / 32
3.7. Odbicie zwierciadlane przedmiotów / 33
4. Wymiarowanie / 35
4.1. Wprowadzenie / 35
4.2. Elementy wymiarów / 35
4.3. Podstawowe zasady wymiarowania / 36
4.3.1. Oznaczenia specjalne / 36
4.3.2. Zasady wymiarowania / 36
4.3.3. Wymiarowanie od jednej bazy (równoległe i nakładające się), szeregowe i mieszane / 38
4.3.4. Wymiarowanie przedmiotów symetrycznych / 39
4.3.5. Rozmieszczenie wymiarów na rysunkach / 39
4.4. Wymiarowanie różnych elementów / 40
4.4.1. Wymiarowanie walców, otworów, kul i promieni zaokrągleń / 40
4.4.2. Wymiarowanie kątów / 41
4.4.3. Wymiarowanie łuków / 41
4.4.4. Wymiarowanie stożków i klinów / 41
4.4.5. Wymiarowanie płaszczyzn pochyłych i zbieżnych / 41
4.4.6. Wymiarowanie ścięć i nawierceń / 42
4.4.7. Wymiarowanie graniastosłupów i ostrosłupów / 42
4.4.8. Uproszczone wymiarowanie otworów okrągłych / 44
4.4.9. Wymiarowanie jednakowych, równo oddalonych elementów / 44
4.4.10. Wymiarowanie rowków na wpusty / 44
4.4.11. Wymiarowanie linii krzywych / 44
4.4.12. Wymiarowanie za pomocą współrzędnych / 45
4.5. Inne oznaczenia na rysunkach / 45
4.5.1. Oznaczanie tolerancji i pasowań (tolerancji wymiarowych) / 45
4.5.2. Oznaczanie chropowatości powierzchni / 47
4.5.3. Oznaczanie tolerancji kształtu i położenia (tolerancji geometrycznych) / 47
4.5.4. Oznaczanie obróbki cieplnej i powłok / 48
5. Rysunki złożeniowe i rysunki zestawu elementów / 49
5.1. Informacje wstępne / 49
5.2. Linie wskazujące i linie odniesienia / 49
5.3. Oznaczanie części / 49
5.4. Opisy w tabliczce rysunkowej / 50
6. Uproszczenia rysunkowe / 51
6.1. Stopnie uproszczeń / 51
6.2. Rysowanie połączeń spawanych i lutowanych / 51
6.3. Rysowanie połączeń zgrzewanych / 54
6.4. Rysowanie połączeń klejonych / 55
6.5. Rysowanie połączeń nitowanych / 55
6.6. Rysowanie połączeń gwintowych / 57
6.6.1. Co to jest połączenie gwintowe / 57
6.6.2. Zarysy gwintów / 57
6.6.3. Wykonywanie elementów połączeń gwintowych / 60
6.6.4. Rysowanie gwintów / 61
6.6.5. Rysowanie elementów połączeń gwintowych / 63
6.6.6. Przykłady połączeń gwintowych w różnych rodzajach uproszczeń / 64
6.6.7. Jak wkręcić śrubę „do końca” / 65
6.7. Rysowanie połączeń sworzniowych i kołkowych / 65
6.8. Rysowanie kół i przekładni zębatych / 68
6.9. Rysowanie połączeń wpustowych i wielowypustowych / 70
6.9.1. Rysowanie połączeń wpustowych / 70
6.9.2. Rysowanie połączeń wpustowych czółenkowych / 71
6.9.3. Rysowanie połączeń wielowypustowych (wielokarbowych) / 71
6.10. Rysowanie łożysk / 72
6.11. Rysowanie sprężyn / 75
6.12. Rysowanie uszczelnień / 75
7. Elementy rysunku technicznego chemicznego / 79
7.1. Uwagi ogólne / 79
7.2. Elementy instalacji hydraulicznych / 79
7.3. Uproszczone przedstawianie rurociągów / 84
7.3.1. Rzutowanie prostokątne / 84
7.3.2. Rzutowanie izometryczne / 85
7.4. Symbole grafi czne aparatury chemicznej / 87
7.5. Symbole grafi czne automatyki / 99
7.6. Symbole grafi czne kinematyki / 102
8. Najczęstsze błędy w rysunku technicznym / 107
9. Przykładowe rysunki / 111
9.1. Rysunki wykonawcze / 111
9.2. Rysunki zestawu elementów / 116
9.3. Schematy technologiczne i automatyzacji / 117
Z-01 – Sprężynowy zawór bezpieczeństwa / 118
Z-02 – Dźwigniowy zawór bezpieczeństwa / 119
Z-03 – Kurek odpowietrzający / 120
Z-04 – Zawór grzybkowy prosty / 121
Z-05 – Zawór grzybkowy kątowy / 122
Z-06 – Zawór zwrotny klapowy / 123
Z-07 – Odwadniacz termostatyczny / 124
Z-08 – Zawór zasuwowy / 125
Z-09 – Wodowskaz / 126
Z-10 – Zawór kulowy trójdzielny / 127
Z-11 – Zawór pneumatyczny / 128
Z-12 – Przełącznik ciśnieniowy / 129
Z-13 – Sprzęgło sztywne / 130
Z-14 – Sprzęgło podatne / 131
Z-15 – Sprzęgło elastyczne / 132
Z-16 – Sprzęgło elastyczne Ω / 133
Z-17 – Sprzęgło stożkowe rozłączne / 134
Z-18 – Sprzęgło kłowe przeciążeniowe / 135
Z-19 – Łożyskowanie wału pionowego / 136
Z-20 – Połączenie śrubowe 1 / 137
Z-21 – Połączenie śrubowe 2 / 138
Z-22 – Połączenie śrubowe 3 / 139
Z-23 – Połączenia rozłączne / 140
Z-24 – Połączenie spawane / 141
Z-25 – Połączenie nitowe / 142
Z-26 – Dławnice / 143
Z-27 – Mieszadła / 144
Z-28 – Momentomierz obrotowy / 145
P-01 – Kolumna absorpcyjna z wypełnieniem / 146
S-01 – Schemat produkcji gameksanu wg BN / 147
S-02 – Schemat produkcji spirytusu surowego wg BN / 148
S-03 – Schemat produkcji gameksanu wg PN zgodnej z ISO / 149
A-01 – Schemat automatyzacji kolumny rektyfi kacyjnej / 150
10. Materiały pomocnicze do rysunku technicznego / 151
F-01 – Śruby, wkręty / 152
F-02 – Nakrętki, podkładki, zawleczki / 153
F-03 – Otwory gwintowane, nity, złączki / 154
F-04 – Dobór wpustów, wpusty, pierścienie osadcze, wkręty dociskowe / 155
F-05 – Łożyska toczne / 156
F-06 – Pierścienie osadcze sprężynujące / 157
F-07 – Pierścienie Simmera / 158
6F-08 – Pierścienie uszczelniające typu O / 159
F-09 – Pierścienie uszczelniające typu U i V / 160
F-10 – Pierścienie zgarniające typu Z i uszczelniające typu OX / 161
F-11 – Pierścienie uszczelniające podkładowe typu P i kompaktowe typu K / 162
F-12 – Pasy klinowe / 163
F-13 – Chropowatość powierzchni / 164
F-14 – Pasowania i tolerancje / 165
M-01 – Przykłady zastosowania stali / 167
M-02 – Profile hutnicze (kątowniki równoramienne, kątowniki nierównoramienne, ceowniki, zetowniki, teowniki wysokie, teownik niski) / 168
M-03 – Profile hutnicze (dwuteowniki, pręty sześciokątne, pręty kwadratowe, pręty okrągłe) / 169
M-04 – Profi le hutnicze (blachy płaskie, bednarki walcowane na gorąco) / 170
M-05 – Profi le hutnicze (blachy cienkie, blachy grube) / 171
M-06 – Profi le hutnicze (rury stalowe instalacyjne) / 172
M-07 – Połączenia nitowe / 173
H-01 – Elementy rurociągów (rury, kolanka, mufki, trójniki, czwórniki, śrubunki, złączki grodziowe, redukcje, nyple) / 174
H-02 – Elementy rurociągów (zawory zwrotne, fi ltry, mocowania, połączenia kołnierzowe, kolanka) / 175
H-03 – Elementy rurociągów (zawory kulowe) / 176
H-04 – Elementy rurociągów (zawory membranowe, choinki) / 177
H-05 – Elementy rurociągów (kompensatory) / 178
H-06 – Kołnierze stalowe / 179
H-07 – Przylgi kołnierzy / 183
11. Zalecana literatura / 185
Informacje o bezpieczeństwie produktu Informacje o producencie